Muş Alparslan Üniversitesi, gerçekleştirdiği bilimsel organizasyonlarla ulusal tarım politikalarının geliştirilmesine katkı sağlamaya devam ediyor. Üniversitemiz ve paydaşları tarafından külliyemizde düzenlenen Türkiye'de Tarım Ürünleri ve Yem Bitkileri Üretiminin Durumu, Sorunları ve Çözüm Yolları Çalıştayının sonuç raporu, kamuoyu ile paylaşıldı.
Üniversitemizin, Tarım ve Orman Bakanlığı, Muş Valiliği, Muş Belediyesi, Doğu Anadolu Kalkınma Ajansı (DAKA) ve Türkiye Tütün Üretim ve Pazarlama Kooperatifleri Birliği ile birlikte düzenlediği çalıştay, sona erdi. 1071 Malazgirt Kongre ve Kültür Merkezindeki çalıştaya, Tarım ve Orman Bakan Yardımcısı Mustafa Aksu, Muş Valisi Doç. Dr. İlker Gündüzöz, Muş Belediye Başkanı Feyat Asya, Muş Milletvekili Mehmet Emin Şimşek, Rektör Yardımcımız ve Uygulamalı Bilimler Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Yaşar Karadağ, Rektör Yardımcımız Prof. Dr. Abdüllatif Tüzer, Genel Sekreterimiz Harun Demir, Tarım ve Orman Bakanlığı Tütün ve Alkol Dairesi Başkanı Ahmet Kavak, Tarım ve Orman Bakanlığı Bitkisel Üretim Genel Müdür Yardımcısı Suat Yılmaz, Diyarbakır, Bitlis, Bingöl, Elazığ ve Muş İl Tarım ve Orman Müdürleri, DAKA Muş Yatırım Destek Ofisi Koordinatörü Fuat Özkan, TKDK Muş İl Koordinatörü Beytullah Uygur, yetiştirici birlikleri temsilcileri, kamu kurum amirleri, paydaş kurum temsilcileri, muhtarlar ve çiftçiler katıldı.
Saygı Duruşu ve İstiklal Marşı’nın okunmasıyla başlayan çalıştayın açılışında, Tütün Üretim ve Pazarlama Kooperatifler Birliği Genel Başkanı Şeyhmus Solgun ve Rektör Yardımcımız Prof. Dr. Yaşar Karadağ birer konuşma yaptı. Daha sonra Tarım ve Orman İl Müdürü Mehmet Aydın, Muş’un tarım ve hayvancılık potansiyeli; DAKA İl Koordinatörü Fuat Özkan, bölgesel yatırım imkânları hakkında bilgi verdi. TKDK İl Koordinatörü Beytullah Uygur ise Avrupa Birliği tarafından aday ülkelere destek amacıyla oluşturulan, Katılım Öncesi Yardım Aracının kırsal kalkınma bileşeni IPARD-I ve IPARD-II programları hakkında bilgilendirme yaptı. Tütün ve Alkol Dairesi Başkanı Ahmet Kavak’ın da bir konuşma yaptığı açılışta, Belediye Başkanı Feyat Asya ve Milletvekili Mehmet Emin Şimşek de birer selamlama konuşması yaptı.
Türkiye Tütün Üretim ve Pazarlama Kooperatifleri Birliği Genel Başkanı Şeyhmus Solgun, “Türkiye’nin tütünde ciddi özellikleri var.” dedi. Dünyada 168 ülkede tütün üretimi yapılırken, 62 tütün çeşidinin Türkiye’de yetiştiğine dikkat çeken Solgun, toprak özellikleri itibariyle Türkiye’de yetişmeyecek tütün çeşidi olmadığını kaydetti.
Rektör Yardımcımız Prof. Dr. Yaşar Karadağ konuşmasında, üniversitemiz ile paydaşları arasında projeler bazında başlatılan çalışmalarla Muş’un ve bölgemizin tarımsal potansiyelini ileri taşıyacak sonuçlar elde etmeyi hedeflediklerini söyledi. İstatistiki verilerle Muş’un tarımsal standartlarına dikkat çeken Prof. Dr. Karadağ, üniversitemizin Uygulamalı Bilimler Fakültesinden de aldığı güçle; tarım ürünleri ve yem bitkileri açısından büyük öneme sahip Muş’ta, tarımın ve hayvancılığın gelişimi için çok daha etkili adımlar atmaya devam edeceğinin altını çizdi.
Muş Valisi Doç. Dr. İlker Gündüzöz konuşmasında, “Bilgi her şeyin önündedir, bilgisiz yapılan şeylerin sonucunun iyi olması; beklenen, arzulanan şekilde tecelli etmesi mümkün değildir.” dedi. Bilimsel faaliyetleri desteklemenin önemine işaret eden Vali Gündüzöz sözlerini şöyle sürdürdü: “Rektör yardımcımızın kürsüdeki heyecanını görünce bu desteğin mislice katlanarak devam etmesi gerektiğine inanıyorum. Gerçekten hocamız şevkle, heyecanla sanki yeni bir talebeymişcesine hitap etti ve bizi mutlu etti. Bu heyecanın hepimizde olması lazım. Ticarette olması lazım, sosyal hayatta olması lazım, okurken öğrencilerimizde olması lazım.
Hayvancılığın idamesi için girdilerin ve girdi maliyetinin iyi planlanması gerekiyor. Dolayısıyla yem bitkilerinin daha çok önem arz ettiğini vurgulamamız gerekiyor. Tarımın gelişmesi için, çiftçilerimizin daha müreffeh bir duruma gelmesi için devlet olarak bugüne kadar yapılanların üzerine daha fazlasını da yapacağız.”
Programın öğleden sonraki bölümünde bir konuşma yapan Tarım ve Orman Bakan Yardımcısı Mustafa Aksu, uzun vadeli sürdürülebilir politikalarla sürekli ilerlemeyi hedeflediklerini söyledi. Bakanlık bünyesinde sürdürülen çalışmalar, çiftçi desteklenmeleri ile tarım ve hayvancılık alanındaki projelerden bahseden Bakan Yardımcısı Aksu, maliyetleri azaltacak çalışmalar gerçekleştirdiklerini; hem üreticiyi hem de tüketiciyi korumaya ve kollamaya çalıştıklarını kaydetti.
Konuşmaların ardından geçilen çalıştayda; “Yem Bitkileri”, “Çayır-Mera” ve “Tütün Yetiştiriciliği” başlıklı üç oturum yapıldı. Ege Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Rıza Avcıoğlu’nun moderatörlüğünde yapılan Yem Bitkileri oturumunda, Uludağ Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Esvet Açıkgöz, “Türkiye’de Yem Bitkileri Üretim Hedefleri”, Selçuk Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ahmet Tamkoç, “Yem Bitkileri Islahında Karşılaşılan Problemler ve Çözüm Önerileri” ve Muş Alparslan Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Yaşar Karadağ, “Baklagil Yem Bitkileri Tarımının Yeri ve Önemi” başlıklı bildirileri sundu.
Prof. Dr. Esvet Açıkgöz’ün moderatörlüğündeki Çayır-Mera oturumunda, Ege Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Rıza Avcıoğlu, “Türkiye Çayır Meralarının Durumu ve Ülke Tarımının Geleceğindeki Yeri”, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ahmet Gökkuş, “Çalılı Alanların Önemi ve Meraya Kazandırılması” ve Çukurova Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Rüştü Hatipoğlu, “Türkiye’de Sürdürülebilir Mera Islahı Olanakları” başlıklı bildirileri sunarken, Prof. Dr. Yaşar Karadağ’ın moderatörlüğünde yapılan Tütün Yetiştiriciliği oturumunda, Muş Alparslan Üniversitesi Öğretim Üyesi Dr. Öğr. Üyesi Ahmet Yenikalaycı, “Ülkemiz Tütüncülüğüne Genel Bir Bakış” başlıklı bir bildiri sundu.
Çalıştayda sunulan bildirilerden hareketle yirmi bir madde içeren bir sonuç raporu hazırlandı. Söz konusu raporun, Türkiye’nin mevcut ve gelecek tarım politikalarının geliştirilmesine katkı sağlamak amacıyla Tarım ve Orman Bakanlığına iletileceği öğrenildi.
Türkiye’de Tarım Ürünleri ve Yem Bitkileri Üretiminin Durumu, Sorunları ve Çözüm Yolları Çalıştayı Sonuç Raporu (10.11.2018, Muş)
9 Kasım 2018 tarihinde, Muş Alparslan Üniversitesi 1071 Malazgirt Kongre ve Kültür Merkezinde düzenlenen Türkiye’de Tarım Ürünleri ve Yem Bitkileri Üretiminin Durumu, Sorunları ve Çözüm Yolları Çalıştayında sunulan bildirilerden hareketle aşağıdaki öneriler hazırlanmıştır:
1. 4342 sayılı Mera Kanunu çerçevesinde ülkemizdeki meraların tespit, tahdit ve tahsis çalışmalarının hızlandırılarak en kısa sürede sonuçlandırılması için gerekli önlemlerin alınması.
2. 1969 yılına kadar mera olarak sınıflandırılan ve kullanılan 7 milyon ha’lık çalılık alanın Dünya’nın diğer ülkelerinde olduğu gibi meraya tahsis edilmesi için gereken düzenlemelerin yapılması.
3. Ülkemizin en değerli yenilenebilir doğal ve yararlı yem kaynaklarından olan meraların farklı amaçlarla (turizm, madencilik, kentsel dönüşüm vb.) tahsis amacı dışına çıkartılmasını önlemek için gerekli tedbirlerin alınması.
4. Meraların sürdürülebilir kullanımı için otlatma bedellerinin mutlaka alınması ve bu bedellerin çiftçiye verilen değişik amaçlı desteklerden tahsil edilmesi.
5. Orman içi ve orman altı meraların kullanım ve ıslahı çalışmalarında Orman Teşkilatı ile işbirliğinin geliştirilmesi.
6. Mera yönetimi ve ıslahı projelerinin sürdürülebilirliğinin sağlanabilmesi için meradan yararlananlar ile işbirliği içinde farklı kiralama modellerinin geliştirilmesi.
7. Bakanlık taşra teşkilatlarındaki mera idaresi ve kullanımı konusunda eğitim almış ve tecrübe kazanmış teknik personelin farklı alanlarda istihdamının engellenmesi.
8. Mera ıslahı projeleri için gerekli olan mera tipi tohum, alet ve makina, özellikle mera mibzeri temini ile ilgili dar boğazların giderilmesine yönelik tedbirlerin alınması.
9. Meraların göçerlere kiralanmasında, kira sözleşmesine uyulup uyulmadığının denetlenmesi ve sözleşme dışı uygulamaların önlenmesi.
10. Yem bitkileri tohumluğu üretimi amacıyla TİGEM ve özel sektör işbirliğinin özendirilmesi.
11. Türkiye’de özel sektör, üniversiteler ve araştırma enstitüleri tarafından geliştirilen ve tescil ettirilen yerli yem bitkisi çeşitlerinin tohumluk üretiminin teşvik edilmesi.
12. Ülkemizdeki kaliteli kaba yem açığının kapatılması amacıyla özellikle ot verimi yüksek olan yem bitkisi türlerinin (sorgum, darılar ve Brassica türleri vb.) yetiştiriciliğinin teşvik edilmesi.
13. Ülkemizde halen üretilen yem bitkisi türleri çeşitlendirilmeli, farklı ekolojiler ve marjinal alanlar için yeni yem bitkisi türlerinin üzerinde durulmalı.
14. Resmi kurumlar tarafından yapılan yem bitkisi çeşit tescili başvurularından ücret alınmaması için gerekli girişimlerde bulunulması.
15. Nadas alanlarının azaltılmasına da vesile olmak üzere, bu alanlarda yem bitkileri ekiminin teşvik edilmesi.
16. Tarım ve Orman Bakanlığı Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü (TAGEM) bünyesindeki araştırma enstitülerinde yem bitkileri ve çayır ve mera konusunda çalışan araştırıcı sayısı son derece azalmıştır. Üniversitelerimizde bu konuda yüksek lisans ve doktora çalışması yapan araştırıcıların doğrudan veya sınavla söz konusu kurumlarda istihdam edilmesi için çalışmalar yapılması.
17. Doğu Anadolu Bölgesinde ve Güneydoğu Anadolu Bölgesinde üretilen yerel tütünlerin ihracat şansı yok denecek kadar düşüktür. Bu tütünlerin iç tüketim ve ihracat şansını artıracak bir dizi tanıtım faaliyetleri ve takas esasına göre özellikle Türk Cumhuriyetleri ile ticaretinin sağlanması ve ticaret hacminin genişletilmesi hususunda çalışmaların yapılması.
18. Türkiye’ye tütün ithalatının azaltılması için gerekli tedbirlerin alınması; Türk tütüncülüğünün korunması ve ithalatın azaltılması için gereksinim duyulan tütün çeşitlerinin yurt içi üretiminin artırılması.
19. Tütün ihracatının artırılması için gerekli çalışmaların (Ar-Ge, destekleme) yapılması.
20. Tütünün keyif maddesi olarak kullanımı dışında insektisit, tıbbi ilaç, parfümeri ve vitamin gibi ürünlerin elde edilmesi konusunda çalışmalar yapılması.
21. Tütün Üreticileri ve Pazarlama Kooperatiflerinin desteklenerek etkinliğinin artırılması.
Prof. Dr. Rıza Avcıoğlu (Ege Üniversitesi), Prof. Dr. Esvet Açıkgöz (Uludağ Üniversitesi), Prof. Dr. Ahmet Gökkuş (Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi), Prof. Dr. Rüştü Hatipoğlu (Çukurova Üniversitesi), Prof. Dr. Yaşar Karadağ (Muş Alparslan Üniversitesi), Prof. Dr. Ahmet Tamkoç (Selçuk Üniversitesi), Dr. Öğr. Üyesi Ahmet Yenikalaycı (Muş Alparslan Üniversitesi), Ziraat Mühendisi Mehmet Aydın (Muş İl Tarım ve Orman Müdürü), Fuat Özkan (DAKA Muş Yatırım Destek Ofisi Koordinatörü), Şeyhmus Solgun (Tütün Üreticileri Birliği Genel Başkanı)
Türkiye'de Tarım Ürünleri ve Yem Bitkileri Üretiminin Durumu, Sorunları ve Çözüm Yolları Çalıştayının Videosu